Door: dieptepsycholoog Jelmer van Nimwegen, MSc
Antidepressiva afbouwen: ja, maar hóe dan???
Antidepressiva afbouwen is lastig, altijd. Rond 30% van de mensen lukt het niet om te stoppen met antidepressiva. Lichamelijke en psychische verslaving maken het moeilijk, gebrek aan steun van huisarts en omgeving maken het extra lastig en oud zeer kan weer naar de oppervlakte komen. Dus hoe kun je succesvol antidepressiva afbouwen?
De eerste en belangrijkste regel is: heb geen haast. Antidepressiva afbouwen is een complex proces, dat vooral een kalme vastbeslotenheid nodig heeft. Een beetje zoals het lopen op een steil bergpad: je komt boven door rustige, kleine stapjes in een gestaag tempo. Krachten verdelen, hartslag niet te hoog, voldoende water en voedsel. Tweede regel: bereid je grondig voor, weet waar je aan begint, weet wat er op je af kan komen. Wie wil stoppen met antidepressiva moet zich grondig voorbereiden, zéker als je het al eens eerder probeerde en toch weer terug aan de pillen bent gegaan. Derde richtlijn: kies je slagveld: vecht alleen waar het nodig en nuttig is – maar geef dan alles wat je hebt. Vierde: werk aan de diepere oorzaken van je psychische klachten.
1. Heb geen haast
Veel mensen die willen stoppen met hun antidepressivum slikken hun pilletje al lang, niet zelden jaren en zelfs tientallen jaren. Dan zijn ze het ineens zat, ze hebben genoeg van de bijwerkingen en dan nemen ze impulsief het besluit om hun antidepressivum af te bouwen en dan moet het ineens. NU! Hoe wel ik de emotie er achter goed begrijp, moet ik hier wel zeggen dat dat de slechtste manier is. Na zoveel jaren schadelijke invloed maken een paar maanden langer ook niet veel meer uit. Geef je lichaam de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie. Gedachten en emoties gaan snel, het lichaam is bio-mechanisch en vraagt veel meer tijd om in een nieuwe realiteit te komen. Dit is niet een proces dat je puur op wilskracht kunt doen, juist omdat je zelfvertrouwen is ondermijnd door jarenlang pillen slikken. In de praktijk is alles tussen drie maanden en een half jaar normaal, waarbij sommige mensen een heel jaar nodig hebben. Definitief stoppen met je antidepressiva is het belangrijkste, hoe snel je dat doe is van geen enkel belang. Haast is hier absoluut niet goed.
2. Bereid je grondig voor
De voorbereiding op stoppen met antidepressiva valt goed te vergelijken met de voorbereiding voor een veldslag. Antidepressiva afbouwen is echt een gevecht, je komt in een innerlijk gevecht: doorzetten of stoppen met afbouwen? Het kan gaan voelen alsof je in oorlog bent met jezelf. Dan is het van essentieel belang om heel precies de factoren te inventariseren die succes of falen bepalen. Ken je zelf, ken je tegenstander, ken alle omstandigheden van het slagveld. Zorg dat je beschikt over de wapens die je nodig hebt om de innerlijke strijd te winnen, zoek allianties en ruim zoveel mogelijk weerstanden op voorhand uit de weg.
3. Werk aan de diepere oorzaken van de psychische klachten